Deizm

“İnsanın sahip olması gereken tek din, iyi bir insan olmaktır.”
– Voltaire
Musa, tarihi bir figür değildi... Baskılara, itilmiş kakılmışlığa karşı, gerçek olmayana dayanan sembolik bir direnç simgesiydi.
MÖ 1250'lerde yaşandığı ileri sürülen “Göç”, gerçekler dünyasında değil, bu tarihten yaklaşık 1000 yıl kadar sonra, hayaller âleminde yaşanmıştı. İsrail kavmi, Mısır'ı değil, kozmopolit çoktanrılı antik tanrılar dünyasını terk etmiş, bunların yerine de kendi halkı için Yehova'yı yerleştirmişti.
Nasıra diye bir yerleşim yeri bile mevcut değildi. Tarihçi Josephus, Celile'de tamı tamına 63 yerleşim yeri sayıyordu. Nasıra hariç!...
İncil, misyoner motivasyonlu ellerden çıkmaydı.
Tiberias, tek satır bile işitmemişti bu balıkçıdan. Yahudi teolog Philon da haberdar değildi böyle bir kişiden. Josephus, notlarında İsa adını taşıyan tam 20 kişiden söz ediyordu. Ne var ki hiçbiri kastedilen İsa değildi.